Pagina 3 van 8
.jpg){kind=logo}
HISTORIE KORPS RIJKSPOLITIE RIJKSPOLITIE ALGEMEEN
HISTORIE VERKEERSTOEZICHT
HISTORIE VERKEERSTOEZICHT
.jpg)
Een aantal artikelen over de historie van het verkeerstoezicht op de Nederlandse wegen door de politie. Hoofdstuk 2. Verkeerstoezicht tijdens en na de oorlog.
Al in 1941 werden op last van de bezetter de Rijksveldwacht en de Marechaussee ('Koninklijke' was al eerder geschrapt) samengesmolten. Ook de verkeersbrigades werden opgeheven en samengevoegd met de waterpolitie tot de 'Verkeers- en Rivierdienst.' In 1943 werd de Staatspolitie in het leven geroepen, waarbij alle bestaande politieorganisaties werden ingedeeld, ook dus de Gemeentepolitie. Gelijktijdig kwamen de verkeersdiensten onder de afdelingscommandanten te ressorteren, hetgeen zo bleef tot 1945 toen het 'Corps Rijkspolitie' werd opgericht. De verkeersbrigades (groepen) werd nieuw leven ingeblazen en werden ingedeeld bij de districten der Rijkspolitie. Direct na de oorlog kregen nagenoeg alle politie-instanties de beschikking over de jeep; uit het leger overgebleven groene jeeps die blauw werden gespoten. Om de ergste kou te weren werden de jeeps voorzien van een zeildak en de zijkanten van zeil en mica. Maar het wagenpark herstelde zich langzaam; de houten stationcar - de bakkerswagen geheten - verscheen ten tonele en met de welvaart de Customline en de Zephyr en weer later de Taunus 17 en 20 M.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Al in 1941 werden op last van de bezetter de Rijksveldwacht en de Marechaussee ('Koninklijke' was al eerder geschrapt) samengesmolten. Ook de verkeersbrigades werden opgeheven en samengevoegd met de waterpolitie tot de 'Verkeers- en Rivierdienst.' In 1943 werd de Staatspolitie in het leven geroepen, waarbij alle bestaande politieorganisaties werden ingedeeld, ook dus de Gemeentepolitie. Gelijktijdig kwamen de verkeersdiensten onder de afdelingscommandanten te ressorteren, hetgeen zo bleef tot 1945 toen het 'Corps Rijkspolitie' werd opgericht. De verkeersbrigades (groepen) werd nieuw leven ingeblazen en werden ingedeeld bij de districten der Rijkspolitie. Direct na de oorlog kregen nagenoeg alle politie-instanties de beschikking over de jeep; uit het leger overgebleven groene jeeps die blauw werden gespoten. Om de ergste kou te weren werden de jeeps voorzien van een zeildak en de zijkanten van zeil en mica. Maar het wagenpark herstelde zich langzaam; de houten stationcar - de bakkerswagen geheten - verscheen ten tonele en met de welvaart de Customline en de Zephyr en weer later de Taunus 17 en 20 M.
Het wagenpark herstelde zich langzaam. De stationcar met houten opbouw - de bakkerswagen - verscheen ten tonele.
Op het gebied van de motorrijwielen kwamen eerst de 'Ha-dees', de Harley Davidsons. Ook deze voertuigen waren afkomstig van het leger. Er kwamen ook zijspanwagens in de mode en samen vormden zij een prachtige combinatie voor een surveillance koppel. De solo Harley's werden het eerste vervangen door de Matchless twin omdat deze veel sneller waren en bovendien geschikt voor het begeleiden van autoriteiten.
Bij de opkomst van het Duitse Wirtschaftswunder kwam de meer 'geruisloze' BMW op de markt; een stabieler voertuig. Alle verkeersgroepen werden voorzien van BMW's al dan niet met zijspan.
Ook werden wel controles uitgevoerd met medewerking van directeuren van grote bedrijven, die daarvoor hun privé-voertuig beschikbaar stelden. Veelal bestuurde de eigenaar de wagen zelf terwijl de controles werden uitgevoerd door meerijdende politiefunctionarissen. Een en ander was een direct gevolg van de wensen van enkele commissarissen der koningin, die meer verkeerscontroles wilden: de zogeheten VVC-ritten (Veilig Verkeer Controleritten).
De eerste jaren hadden de verkeersgroepen betrekkelijk weinig werk omdat er nauwelijks verkeer was. Meestal werd dan ook door de leden van de groepen normale politiedienst verricht met zo nu en dan een verkeerscontrole.
Nederland had andere zorgen; het land was economisch ontwricht en verwoest door de oorlog, maar ... een herstel was reeds merkbaar. Er werden nieuwe fabrieken en woningen gebouwd en Rotterdam, dat door de Duitsers in brand geschoten was, kon zich weldra beroemen de grootste haven van de wereld te zijn. De haven verwerkte bij voorbeeld meer tonnage dan alle Franse havens bij elkaar. Rotterdam bloeide weer als de belangrijkste doorvoerhaven naar de grote Duitse industriesteden.
Technologie en schaalvergroting kondigden zich aan. Dat had tot gevolg een nieuwe industrialisatiegolf, die tot vergaande veranderingen leidde. Dat was mede te danken aan een toenemende mobiliteit van de bevolking mogelijk gemaakt door een explosieve groei van het wagenpark.
.jpg)
Bij de opkomst van het Duitse Wirtschaftswunder kwam de meer 'geruisloze' BMW op de markt; een stabieler voertuig. Alle verkeersgroepen werden voorzien van BMW's al dan niet met zijspan.
Ook werden wel controles uitgevoerd met medewerking van directeuren van grote bedrijven, die daarvoor hun privé-voertuig beschikbaar stelden. Veelal bestuurde de eigenaar de wagen zelf terwijl de controles werden uitgevoerd door meerijdende politiefunctionarissen. Een en ander was een direct gevolg van de wensen van enkele commissarissen der koningin, die meer verkeerscontroles wilden: de zogeheten VVC-ritten (Veilig Verkeer Controleritten).
De eerste jaren hadden de verkeersgroepen betrekkelijk weinig werk omdat er nauwelijks verkeer was. Meestal werd dan ook door de leden van de groepen normale politiedienst verricht met zo nu en dan een verkeerscontrole.
Nederland had andere zorgen; het land was economisch ontwricht en verwoest door de oorlog, maar ... een herstel was reeds merkbaar. Er werden nieuwe fabrieken en woningen gebouwd en Rotterdam, dat door de Duitsers in brand geschoten was, kon zich weldra beroemen de grootste haven van de wereld te zijn. De haven verwerkte bij voorbeeld meer tonnage dan alle Franse havens bij elkaar. Rotterdam bloeide weer als de belangrijkste doorvoerhaven naar de grote Duitse industriesteden.
Technologie en schaalvergroting kondigden zich aan. Dat had tot gevolg een nieuwe industrialisatiegolf, die tot vergaande veranderingen leidde. Dat was mede te danken aan een toenemende mobiliteit van de bevolking mogelijk gemaakt door een explosieve groei van het wagenpark.
Het meer geruisloze BMW motorrijwiel met zijspan bestuurd door wachtmeester G. Rodermond: in zijspan wachtmeester I . van der Heijden.
Op 1 april 1954 werd de eerste na de oorlog aangelegde autosnelweg - Rijksweg 2 tussen Amsterdam en Utrecht - officieel geopend. De weg, met een totale lengte van 32 kilometer met gescheiden rijbanen van elk 7.25 meter, had in totaal 50 miljoen gulden gekost. Bovendien was nog eens vier miljoen gulden nodig voor de aanleg van een brug in de snelweg over de Amstel bij Amsterdam: de Utrechtsebrug.
Een enorme vooruitgang omdat het verkeer niet langer gebruik hoefde te maken van de beruchte 'weg der duizend bochten' langs de Vecht, die zich door negen dorpen wrong met 126 bochten, 27 kruispunten en 78 driesprongen. Jammer was wel, dat reeds een dag na de opening van de weg een vrachtauto zich in de pijlers van een viaduct bij Breukelen boorde.
De weg werd genummerd als Rijksweg 2 geheel in overeenstemming met het Rijkswegenplan van 1932. In dat plan kreeg Amsterdam als hoofdstad de laagste wegennummers toegewezen, kloksgewijs gerangschikt rondom de stad. Rijksweg 1 van Amsterdam naar het Gooi, Rijksweg 2 naar Utrecht, nummer 3 naar Gouda, Rijksweg 4 naar Den Haag, nummer 5 naar Haarlem, Rijksweg 6 langs het Noordzeekanaal en nummer 7 naar Leeuwarden.
Ook elders in het land werden nieuwe autosnelwegen aangelegd. Een absolute noodzaak overigens omdat het verkeer in het begin van de jaren vijftig enorm toenam dank zij de gestegen welvaart. Daardoor nam echter ook het aantal aanrijdingen angstaanjagend toe; en helaas ook het aantal verkeersslachtoffers.
'Een langzaam werkende ramp voltrekt zich,' schreef een bezorgde koningin Juliana aan het in 1932 opgerichte Verbond voor Veilig Verkeer nadat bekend was geworden dat het jaar 1959 maar liefst 1.700 levens had geëist.
Een enorme vooruitgang omdat het verkeer niet langer gebruik hoefde te maken van de beruchte 'weg der duizend bochten' langs de Vecht, die zich door negen dorpen wrong met 126 bochten, 27 kruispunten en 78 driesprongen. Jammer was wel, dat reeds een dag na de opening van de weg een vrachtauto zich in de pijlers van een viaduct bij Breukelen boorde.
De weg werd genummerd als Rijksweg 2 geheel in overeenstemming met het Rijkswegenplan van 1932. In dat plan kreeg Amsterdam als hoofdstad de laagste wegennummers toegewezen, kloksgewijs gerangschikt rondom de stad. Rijksweg 1 van Amsterdam naar het Gooi, Rijksweg 2 naar Utrecht, nummer 3 naar Gouda, Rijksweg 4 naar Den Haag, nummer 5 naar Haarlem, Rijksweg 6 langs het Noordzeekanaal en nummer 7 naar Leeuwarden.
Ook elders in het land werden nieuwe autosnelwegen aangelegd. Een absolute noodzaak overigens omdat het verkeer in het begin van de jaren vijftig enorm toenam dank zij de gestegen welvaart. Daardoor nam echter ook het aantal aanrijdingen angstaanjagend toe; en helaas ook het aantal verkeersslachtoffers.
'Een langzaam werkende ramp voltrekt zich,' schreef een bezorgde koningin Juliana aan het in 1932 opgerichte Verbond voor Veilig Verkeer nadat bekend was geworden dat het jaar 1959 maar liefst 1.700 levens had geëist.
Foto boven en onder: Bij de PTD in De Haag werden in 1949 onder leiding van het hoofd van de centrale werkplaats, de heer Höcker afgedankte leger motorrijwielen gereviseerd en geschikt gemaakt voor politiedoeleinden.
Medio 1959 werd besloten tot een ingrijpende wijziging van de verkeersgroepen. De reorganisatie, die volgens plan in 1961 moest zijn voltooid, hield onder meer in, dat de totale sterkte van de verkeersgroepen van ruim 500 man - met 10 tot 31 man per groep - zou worden verdubbeld. Met de reorganisatie werd belast het hoofd Verkeerszaken van de Algemene Inspectie, majoor WH. van Ballegooijen de Jong, (de latere commissaris van Gemeentepolitie te Wassenaar). Besloten werd onder meer de surveillance los te koppelen van alle overige werkzaamheden en de taken van de verkeersgroepen in drie categorieën in te delen.
Categorie A betrof de surveillance met opvallende voertuigen zoals de Volkswagen en de Ford op de belangrijke interlokale wegen die werden aangewezen door de Algemeen-Inspecteur. Het te surveilleren traject bedroeg ongeveer vijftig kilometer; een afstand die niet gebonden was aan de grenzen van de districten en werd uitgevoerd van 7 uur 's morgens tot 11 uur 's avonds.
Categorie B betrof eveneens de surveillance met opvallend materiaal, maar waarbij de districtsgrenzen wel in acht werden genomen. Bovendien werd deze surveillance uitgebreid in de nachtelijke uren op alle wegen die naast een interlokaal ook een lokaal karakter hadden. Alle overige wegen bleven onder rechtstreeks toezicht van de gewone groepen.
Categorie C ten slotte omvatte alle overige werkzaamheden zoals administratie, assistentieverlening en het instellen van technische onderzoeken. Deze onderzoeken werden tot nu toe verricht door de bemanning van de surveillance-auto's; wagens die zich in feite niet leenden voor het vervoer van technische hulpmiddelen. Bovendien werd als een groot bezwaar gevoeld, dat bij een dergelijke werkwijze de surveillance in het gedrang dreigde te komen. Ook duurde het veelal te lang voordat men de plaats van het ongeval had bereikt.
Daarom werd besloten tot de aanschaf van speciale technische patrouillewagens, die zouden patrouilleren in gebieden waar de verkeersintensiteit en de ongevallen het grootst waren.
De Technische Patrouille Wagen, de later zo bekende TPW-wagen met zijn witte en blauwe beschilderde banen, deed zijn intrede in het Korps Rijkspolitie
Categorie A betrof de surveillance met opvallende voertuigen zoals de Volkswagen en de Ford op de belangrijke interlokale wegen die werden aangewezen door de Algemeen-Inspecteur. Het te surveilleren traject bedroeg ongeveer vijftig kilometer; een afstand die niet gebonden was aan de grenzen van de districten en werd uitgevoerd van 7 uur 's morgens tot 11 uur 's avonds.
Categorie B betrof eveneens de surveillance met opvallend materiaal, maar waarbij de districtsgrenzen wel in acht werden genomen. Bovendien werd deze surveillance uitgebreid in de nachtelijke uren op alle wegen die naast een interlokaal ook een lokaal karakter hadden. Alle overige wegen bleven onder rechtstreeks toezicht van de gewone groepen.
Categorie C ten slotte omvatte alle overige werkzaamheden zoals administratie, assistentieverlening en het instellen van technische onderzoeken. Deze onderzoeken werden tot nu toe verricht door de bemanning van de surveillance-auto's; wagens die zich in feite niet leenden voor het vervoer van technische hulpmiddelen. Bovendien werd als een groot bezwaar gevoeld, dat bij een dergelijke werkwijze de surveillance in het gedrang dreigde te komen. Ook duurde het veelal te lang voordat men de plaats van het ongeval had bereikt.
Daarom werd besloten tot de aanschaf van speciale technische patrouillewagens, die zouden patrouilleren in gebieden waar de verkeersintensiteit en de ongevallen het grootst waren.
De Technische Patrouille Wagen, de later zo bekende TPW-wagen met zijn witte en blauwe beschilderde banen, deed zijn intrede in het Korps Rijkspolitie